Eus wordt ‘iets te vaak’ gecontroleerd op Schiphol

Op luchthavens, als ik langs het laatste punt moet lopen, ga ik me altijd anders gedragen, omdat ik iets te vaak ben aangehouden door overijverige marechaussees die dolgraag in mijn koffer willen kijken. Wat er meestal gebeurt, is dat ik te veel ga babbelen met mijn gezelschap, heel dom, iets in de trant van: kijk, ze hebben hier echt mooie plinten. Dat heeft natuurlijk alles met mijn uiterlijk te maken: ik begrijp helaas ook wel dat ze me aanzien voor een terrorist, al is dat je reinste vorm van etnisch profilering.

Toen mijn vriendin en ik elkaar een paar maanden kenden en net een vakantie op Curaçao hadden gevierd, werd er meteen een herdershond op mijn spullen af gestuurd. De andere reizigers mochten gewoon doorlopen. Ze zei dat ze daar niets van snapte. Ik zweeg maar. Een paar maanden later, nadat we waren teruggekeerd uit Portugal, werd ik bij het deurtje nothing to declare alsnog eruit gepikt door een jonge medewerker, opvallend door zijn puisterige kop en de angst in zijn ogen. ‘Mag ik even in uw koffer kijken?’

Wordt Eus ‘gezien als buitenlander’?

‘Op basis waarvan?’ probeerde ik nog. ‘Mijn haarkleur?’ Het werd allemaal heel ongemakkelijk en een paar minuten later, op weg naar de auto, sprak mijn vriendin de legendarische woorden: ‘Sinds ik met jou verkering heb, word ik altijd gecontroleerd op Schiphol. Daarvoor nooit. Waar ligt dat toch aan?’ ‘Misschien omdat ze me als een buitenlander zien?’ vroeg ik. ‘Jij, een buitenlander?’ vroeg ze. ‘Zo had ik je nog nooit bekeken.’

Lees ook: Özcan Akyol is JFK’s nieuwe columnist: ‘Ik ben van de rigoureuze besluiten’

Hoe dan ook, als je dit dus een paar keer hebt meegemaakt, kan je nooit meer normaal langs de douane gaan, er is altijd de angst om aangehouden te worden. Toen we eind vorig jaar met de kinderen op pad waren geweest, ging ik er opnieuw over nadenken. Ik had geen zin om hen dezelfde vernedering te laten ervaren. Ze geloven nog in de onschuld van mensen en dat is iets om zo lang mogelijk te koesteren: de ellende ontmoeten ze later vanzelf wel, maar niet zolang ik dagelijks in de buurt ben.

‘Nee meneer, u begrijpt het verkeerd’

We waren al een poos op Schiphol, de koffers lagen op een wagen en nadat iedereen naar de wc was geweest, zouden we langs de finale deur gaan. Daar werd ik er wéér uitgehaald – ondanks mijn schattige gezin met overduidelijk blonde elementen. Twee Marokkaanse jongens keken me indringend aan.
Ik zei met ingehouden woede: ‘Schamen jullie je niet?’ ‘Nee, meneer,’ antwoordde eentje. ‘U begrijpt het verkeerd. We wilden alleen vragen of u een selfie wilt maken. We kijken thuis met onze ouders naar uw programma’s.’

Ik deed braaf wat ze van mijn verlangden. Het waren leuke jongens. Ik ging videobellen met een van hun moeders, die me vertelde dat ik me anders moest scheren. Toch voelde het niet goed. Want achter mij zou iemand met mijn uiterlijk zich wel moeten verantwoorden, dat bleef onverteerbaar, voor hem en zijn gezin.

Column Eus: Een terugblik op mijn ruige periode