Gaat de digitale euro contant geld vervangen?

De digitale euro. Het klinkt als iets uit een vage sci-fi-serie waarin de overheid elke uitgave volgt en je geen biertje meer kunt kopen zonder toestemming van Brussel. Maar hoe zit het nu écht met dat nieuwe Europese geld?

Wordt het Big Brother in je portemonnee, of juist de financiële upgrade waar we stiekem allemaal op zitten te wachten? En betekent dit het einde van contant geld in Europa?

Wat is de digitale euro?

De digitale euro is precies wat je denkt dat het is: een digitale versie van contant geld, uitgegeven door de Europese Centrale Bank (ECB). Geen crypto, geen nieuwe muntsoort, gewoon de euro die je kent, maar dan digitaal. Denk aan een betaalmiddel waarmee je zonder internet, zonder kosten, en zonder tussenkomst van commerciële partijen altijd kunt betalen, waar dan ook in het eurogebied.

Lees ook: Kabinet wil eigen risico halveren, wat betekent dit voor jouw portemonnee?

Je kunt het zien als het digitale broertje van de euromunt, maar dan met de betrouwbaarheid van de ECB in plaats van een losstaande bank of techbedrijf.

Wie wil deze digitale euro invoeren?

Het plan komt uit de koker van de ECB en wordt gesteund door verschillende Europese instellingen, waaronder de Europese Commissie. De centrale gedachte? Europa minder afhankelijk maken van Amerikaanse techreuzen als Visa, Mastercard, Apple Pay en PayPal. Want ja, ons hele betaalverkeer leunt behoorlijk op Amerikaanse bedrijven en dat is niet heel handig als je als continent je financiële autonomie serieus neemt.

Daarom wordt er nu onderhandeld in Brussel: over de techniek, over de wetgeving en over de vraag of we hier als samenleving wel klaar voor zijn. De reden is simpel én strategisch. Europa wil een eigen, veilige en publieke digitale betaaloptie bieden. Niet eentje die afhankelijk is van commerciële belangen, maar eentje die altijd werkt, ook als je bank crasht, je app een bug heeft of je ergens zonder internet zit.

Lees ook: Woonverzekering wordt fors duurder, dit betaal jij nu per jaar

Daarnaast is het bedoeld om ervoor te zorgen dat contant geld niet langzaam verdwijnt zonder alternatief. Want hoewel cash nog steeds bestaat, pinnen we ons de laatste jaren een slag in de rondte. De digitale euro moet een brug slaan tussen de tastbare munt en de snelle en steeds veranderende digitale wereld.

Wat zijn de voordelen van de digitale euro?

De voorstanders van de digitale euro benoemen behoorlijk wat sterke kanten van de nieuwe munt. Ten eerste de veiligheid. Omdat het direct uitgegeven wordt door de ECB, hoef je niet bang te zijn voor een failliete bank of tussenpartij. Dan is er de toegankelijkheid. Iedereen in de eurozone kan het gebruiken, ook mensen zonder bankrekening.

Lees ook: Vanaf 1 januari betaal je ruim 25,8 cent meer voor een liter benzine

Privacy is ook een belangrijk thema. Bij offline betalingen weet alleen jij en de ontvanger wat er gebeurt. Zelfs je bank kijkt niet mee. Verder zijn er geen transactiekosten. Je betaalt niks extra’s om je digitale euro’s te gebruiken.

Tot slot is de digitale euro altijd beschikbaar. Ook zonder internet werkt het systeem gewoon. Bovendien blijkt uit onderzoek van De Nederlandsche Bank dat 67 procent van de Nederlanders bereid is om de digitale euro te gebruiken. En dat voor een betaalmiddel dat nog niet eens bestaat.

Wat zijn de risico’s van de digitale euro?

Geen enkel betaalmiddel is vlekkeloos.Zo blijft privacy een heet hangijzer. Ondanks beloftes dat de ECB jouw gegevens niet gaat inzien, blijft het spannend hoeveel info uiteindelijk wél terechtkomt bij banken of techpartijen. Contant geld is nog steeds anoniemer.

Commerciële banken maken zich zorgen, want als iedereen zijn geld in digitale euro’s parkeert, kan hun verdienmodel onder druk komen te staan. Daarom wil de ECB een limiet van bijvoorbeeld 3.000 euro per persoon invoeren, zodat het een betaalmiddel blijft en geen spaarrekening.

Lees ook: Horlogeprijzen kelderen, zes modellen om in de gaten te houden

Technische betrouwbaarheid is ook een punt. De ECB had eerder last van storingen in haar systemen. Dat roept vragen op: als ze nu al moeite hebben met hun huidige systemen, zijn ze dan klaar voor een compleet nieuw digitaal geldsysteem?

En dan is er nog de angst voor misbruik. Op social media gaan wilde verhalen rond dat de digitale euro ‘programmeerbaar’ zou zijn. Alsof de overheid je zou kunnen verbieden om vlees te kopen of naar de kroeg te gaan. De ECB ontkent dit met klem: de digitale euro is geen voucher, en je kunt ermee betalen waar je maar wilt.

Verdwijnt contant geld?

Nee, contant geld blijft gewoon bestaan. Althans, dat is het officiële verhaal. De digitale euro moet een aanvulling worden, geen vervanging. De ECB belooft dat je gewoon briefjes en munten kunt blijven gebruiken. Maar eerlijk is eerlijk: als iedereen overstapt op digitaal betalen, zal de rol van cash waarschijnlijk wel kleiner worden. Maar dat is een trend die overigens al jaren bezig is.

Lees ook: De afgedankte auto leeft langer dan ooit en kan ook nog geld waard zijn

Toch is de offline digitale euro een slimme zet om mensen die wél gehecht zijn aan privacy en onafhankelijkheid aan boord te houden. Je bewaart de digitale euro dan gewoon op je telefoon of betaalpas, net zoals je nu cash in je portemonnee hebt.

De toekomst van de digitale euro?

Voorlopig is het nog geen done deal. De Europese politiek moet eerst akkoord gaan, en de techniek moet nog uitvoerig getest worden. De komende twee jaar werkt de ECB aan pilots en experimenten. Pas daarna valt het besluit.

Lees ook: Waarom de spaarrente in Nederland zo laag blijft (en wat je eraan kunt doen)

Maar één ding is duidelijk: de digitale euro is geen hype of dystopisch project van controlfreaks in maatpak. Het is een serieuze poging om het Europese betaalverkeer toekomstbestendig te maken – mét oog voor privacy en autonomie.

Dus ja, blijf kritisch. Maar misschien moeten we de digitale euro niet zien als het einde van ons vrij besteedbare geld, maar juist als een nieuwe vorm van vrijheid. Digitaal, maar met Europese roots.

Is cash stuffing dé manier om geld te besparen? Zo werkt het