Bestaat er een kans dat iedereen dezelfde achternaam heeft in de toekomst?

Sato is de meest voorkomende achternaam in Japan, ongeveer 1,5 procent van alle inwoners van het eiland heeft deze achternaam. De achternaam is bezig met een opmars en groeit snel, zo waren er in 2023 al 0,8 procent meer mensen met de naam Sato dan in 2022. Als Japan niet oppast, dan heeft iedereen straks dezelfde achternaam, waarschuwt hoogleraar economie Hiroshi Yoshida. Al duurt het nog vele jaren voordat iedereen daadwerkelijk Sato heet, toch trekt de professor alvast aan de bel.

Als iedereen Sato heet, dan is het moeilijk onderscheiden of iemand (verre) familie is of niet. Je wilt – tenminste dat lijkt ons – niet per ongeluk trouwen met je nicht, neef, of nog erger: je verloren broer of zus. Toch kan dit bizarre probleem realiteit worden in Japan. Als de huidige trend van de achternaam Sato doorzet, dan kan het zo maar dat elke Jappaner dezelfde achternaam heeft in het jaar 2531. Kan dit ook gebeuren in Nederland?

Lees ook: Partner belachelijk maken is goed voor je relatie, blijkt uit onderzoek.

‘Hoi, mijn naam is Sato’

Stel je voor. Je begint op een nieuwe school of je begint aan een nieuwe baan, en tijdens het voorstel rondje stelt iedereen zich voor als Sato. Dat zou lekker makkelijk zijn, want zo lukt het je wel om alle namen te onthouden. Het is een vooruitzicht in Japan. Zonder maatregelen zou de helft van de bevolking van Japan namelijk Sato heten in 2446, en de hele bevolking heet Sato in 2531. Hoe kan het dat de kans bestaat dat straks iedereen dezelfde achternaam heeft?

Als je in Japan trouwt of een geregistreed partnerschap tekent, dan is het verplicht om één naam te nemen. The Guardian meldt dat in 95 procent van de gevallen vrouwen de achternaam van hun man overnemen. Daarom pleit hoogleraar Yoshida en vele anderen in Japan voor een wetswijziging. Het moet niet meer verplicht worden om één naam te nemen. Als dat lukt, dan loopt het land veel minder risico dat straks iedereen dezelfde achternaam heeft. Volgens een berekening van Yoshida zouden dan ongeveer  7,96 procent van de Japanners in 2531 de achternaam Sato hebben.

Kan iedereen in Nederland straks dezelfde achternaam hebben?

Dit hele verhaal uit Japan brengt ons op de volgende vraag: Bestaat er een kans dat iedereen in Nederland straks dezelfde achternaam heeft?’ De kans dat dit gebeurt is nihil. Wel veranderen de achternamen in Nederland na verloop van tijd. Demograaf Jan van Latten zegt tegen RTL Nieuws: ‘De bevolkingssamenstelling verandert, sommige namen verdwijnen en anderen komen erbij.’

Volgens de demograaf veranderen de Nederlandse achternamen omdat de autochtone bevolking krimpt en er namen uit andere landen bijkomen. Dit en nog veel meer zaken, zoals het niet verplichten van één naam bij een geregistreerd partnerschap of een trouwerij, maakt de kans klein dat iedereen in Nederland straks dezelfde achternaam heeft.