Foto’s maken van een verlichte Eiffeltoren is verboden

Niet veel mensen weten het, maar foto’s maken van een verlichte Eiffeltoren mag helemaal niet. Dat op zich is al raar, maar de reden waarom is nog veel gekker.

Stel je voor: je bent bestuurder van een hoofdstad, met daarin een wereldwijd bekend monument, waar jaarlijks massa’s toeristen op af komen. Is het logisch om een fotografieverbod in te stellen waardoor juist dat ene monument niet op de kiek mag? Nee. Dat is niet logisch.

Toch is dit precies wat er aan de hand is in Parijs. Overdag foto’s maken van de toren is geen probleem. Het gaat vooral om het foto’s maken van een verlichte Eiffeltoren. Da’s illegaal en dat komt allemaal door auteursrechten.

Ja, écht. Anders dan in veel andere landen heerst er in Frankrijk geen ‘recht van panoramavrijheid’. Om te duiden wat dat betekent: auteursrecht houdt in dat iets pas zeventig jaar na de dood van de schrijver, fotograaf, muzikant, kunstenaar óf architect rechtenvrij mag worden gebruikt. Dat betekent dat op ieder gebouw auteursrecht ligt, waardoor foto’s van een skyline maken vrijwel onmogelijk is.

Het recht van panoramavrijheid maakt een uitzondering hierop. Landen waarin dit recht actief is, staan mensen toe gebouwen te fotograferen, ook als de ontwerper ervan nog niet dood is.

Geen probleem, zou je zeggen, want Gustave Eiffel – de ontwerper van de beroemde toren – overleed in 1923. Dus die Eiffeltoren is, recht van panoramavrijheid of niet, rechtenvrij. Klopt, maar de lichtinstallatie op de Eiffeltoren werd pas in 1985 aangebracht. De verlichting wordt gezien als kunstobject, en dus ligt er auteursrecht op de Eiffeltoren, mits deze verlicht is. Maak je tóch een foto, dan schendt je het auteursrecht. En ben je strafbaar.