Alles over Keti Koti: dit vieren en herdenken we op 1 juli

Ieder jaar op 1 juli vieren we Keti Koti. De letterlijke betekenis ervan is ‘verbroken ketenen’ en dat is niet zomaar. Keti Koti is namelijk de dag waarop we de afschaffing van de slavernij herdenken en vieren. We praten je graag even bij over de details.

Die verbroken ketenen waarover we het eerder hadden, staan voor de boeien waarmee tot slaafgemaakten vast werden gezet. 200 jaar lang Op 1 juli 1863, zo’n 160 jaar geleden, schafte Nederland de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen af. Ruim 45.000 oorspronkelijk Afrikaanse tot slaafgemaakten kwamen op dat moment vrij.

Verplicht doorwerken

Er is echter een maar: in Suriname werden bevrijde mensen nog eens tien jaar verplicht om hetzelfde werk op contractbasis te blijven doen. Weliswaar betaald, maar vaak moesten ze het werk alsnog onder dezelfde slechte werkomstandigheden doen. Op 1 juli 1873 kwam er ook aan deze periode een einde.

Om die reden markeert juist 2023 een belangrijk jaar. Het is namelijk 150 jaar geleden dat ook de laatste mensen die gedwongen op de plantages van Suriname moesten blijven werken, definitiefde vrije keuze kregen. Minister-president Mark Rutte stelde daarom eerder al dat Keti Koti dit jaar groots moet worden gevierd.

Wat gebeurt er tijdens Keti Koti?

Keti Koti begint vaak met feestelijke Bigi Spikri-optochten. Big Spikri staat voor ‘grote spiegel’, wat weer verwijst naar optochten die vroeger op 1 juli werden gelopen in Paramaribo. Bij deze optochten bewonderden deelnemers zichzelf in de spiegeling van winkelruiten. De deelnemers zijn gekleed in kleurrijke traditionele klederdracht.

Ook wordt tijdens Keti Koti vaak heri heri gegeten. Dit is een Surinaams eenpansgerecht gemaakt van bijvoorbeeld zoete aardappel, cassave, bakbanaan en bakkeljauw. Het gerecht is ontstaan tijdens de slavernijperiode, en wordt sinds enkele jaren op verschillende plaatsen in Nederland gratis uitgedeeld tijdens Keti Koti.

Speciale vieringen

2023 markeerde een bijzonder jaar, dus werd er op meer manieren aandacht gegeven aan de viering van het feest. Onder andere de NPO wijdde er meerdere programma’s aan. Zo organiseerde BNNVARA samen met Medialane al op donderdag 29 juni 2023 Keti Koti in Concert in Carré.

Tijdens het concert liet Glen Faria diverse speciaal voor de gelegenheid geschreven nummers horen. En delen onder meer Humberto Tan, Katja Schuurman en Typhoon persoonlijke verhalen. En uiteraard is er ook voldoende muziek, onder meer van Kenny B, Jeangu Macrooy, April Darby, Trijntje Oosterhuis en Maarten Weijmans. Bekijk de avond hier terug.

Op de dag zelf zijn er – ook dit jaar – op verschillende plaatsen in Nederland feesten, onder meer op het Museumplein in Amsterdam, waar een speciaal festival wordt georganiseerd.