José James over zijn album 1978: ‘Meer uitgesproken dan ooit’

Op zijn plaat 1978 durft José James voor het eerst echt persoonlijk uit de hoek te komen. Hij neemt je mee naar zijn roots in Minneapolis. En geeft zelfs zijn politieke visie. Waarom de tijd daar rijp voor was? ‘Ik wil mensen die nog steeds naar albums luisteren belonen.’

Als je José James in het jazzhokje propt, doe je de beste man tekort. De Amerikaanse artiest is veel breder georiënteerd en haalt de mosterd niet alleen bij jazz, maar ook bij hiphop, soul, R&B en allerlei elektronische genres. Zijn nieuwe plaat 1978 is daarvan het nieuwste wapenfeit. Hij werkte er vijf jaar aan. De essentie van de plaat? Dat ie live voelt, écht. ‘Ik wilde de vibe vatten die je voelt als je met elkaar in de studio bent.’

Lees ook: Teddy Swims scoort megahit met ‘Lose Control’, wie is deze man?

Hoe heb je dat voor elkaar gekregen? ‘Als ik naar platen uit de jaren ’70 luister, van Blondie tot Bob Marley, dan hebben die gemeen dat je kunt voelen dat de band in één ruimte was toen er werd opgenomen. Dat bereik je door alle instrumenten op tape op te nemen. Dan kun je achteraf minder makkelijk corrigeren, hoor je de foutjes. En dat zorgt voor een ander soort focus tijdens het opnemen.’

Missen moderne platen dit element in muziek steeds vaker? ‘Op 1978 hoor je hoe de muzikanten op elkaar reageren, hoe het geluid van de piano een beetje wordt opgevangen door de microfoon van de gitaar. Dat menselijke aspect is moeilijk na te bootsen met elektronische foefjes, laat staan door AI. Ik heb het gevoel dat popsterren van nu veel meer openstaan voor creatieve ideeën. In een wereld waarin machines steeds dominanter worden, worstelen zij zich juist los van de machine die de muziek-
industrie ook is geworden.’

José James: ‘Dit is mijn eerste stap in het meer van mezelf laten zien in mijn muziek’

1978 verwijst naar jouw geboortejaar, is de plaat autobiografisch? ‘In zekere zin. Ik ben in ieder geval meer uitgesproken dan ooit. Zeker in songs als ‘For Trayvon’ en ‘38th & Chicago’. Die laatste gaat over de moord op George Floyd. Ik ben opgegroeid in die buurt, op een steenworp afstand van de plek waar hij werd vermoord. Ik weet niet waarom, maar al voor dat gebeurde, meed ik die plek liever. Dat dit soort dingen als met George Floyd nog steeds gebeurt, vind ik diep tragisch.’

Je zou kunnen zeggen dat de eerste helft van je plaat feest is en de tweede helft politiek geladen. ‘Zeker! Ik wil mensen die nog steeds albums luisteren belonen met meer dan alleen feest en vrolijkheid. Mensen die alleen de eerste drie liedjes luisteren, krijgen de sexy cool vibes. Mensen die de plaat daarna laten doorspelen, leren me beter kennen. Dit is mijn eerste stap in het meer van mezelf laten zien in mijn muziek.’

Lees ook: Myles Smith kan dankzij ‘Stargazing’ nieuwe popsensatie worden

Zelfs als je niet met muziek bezig bent, ben je bezig met muziek. Je werkt aan een boek? ‘Klopt! In feite is mijn boek een update van de canon van het zingen van jazz. Die is namelijk sinds de jaren ’80 niet meer bijgewerkt en ik begrijp niet zo goed waarom dat is. Het boek bestaat uit drie delen: mijn eigen muzikale autobiografie, mijn muzikale filosofie over het zingen van jazz en het laatste deel bestaat uit interviews met mensen van wie ik vind dat ze de allerbeste in het vak zijn.’

Dat lijkt me ook nog eens inspirerend voor je eigen werk. ‘Dat is het ook. De jongste artiest met wie ik in gesprek ben gegaan is 21, de oudste is 94. In totaal spreek ik met acht tot tien mensen die ik hoog heb zitten. Uiteindelijk hoop ik dat het boek voor jonge studenten en muzikanten een handboek kan zijn. Maar dan niet droog een saai, liever persoonlijk en eerlijk.’