Noorderlicht in Nederland: hoe ontstaat het?

Op veel plaatsen in Nederland was gisteravond (05/11/2023) het noorderlicht te zien. Men spreekt over een extreem zeldzame verschijning, want het was zelfs in het zuiden van Nederland met het blote oog te zien. Veel Nederlanders gingen dan ook naar buiten om dit te bewonderen, maar hoe ontstaat het noorderlicht?

Het noorderlicht dat je ziet in Nederland is anders dan het noorderlicht wat je ziet in het noorden van Scandinavië. Als je geluk hebt, dan word je in het noorden van Finland, Noorwegen of Zweden getrakteerd op groene bewegende lichtgordijnen. De lucht is fel van kleur en danst. Hier in ons kikkerlandje is het anders, hier kleurt de lucht onwaarschijnlijk rood, groen en paars.

Unieke kans

Meteoroloog Philippe Schambergen van Buienradar zegt tegen RTL Nieuws dat het noorderlicht ‘extreem sterk’ was. Dat heeft met meerdere zaken te maken. Hij legt uit: ‘De zonnevlam die dit veroorzaakt heeft vandaag (gisteren) de aarde bereikt en is extreem sterk’, zegt hij. ‘Vaak horen mensen pas de ochtend erop dat er de avond ervoor noorderlicht te zien was en klagen dat ze niet zijn gewaarschuwd. Nu kunnen we die mensen vooraf waarschuwen.’

Daarom hebben veel Nederlanders gisteravond dus kunnen genieten van het luchtspektakelstuk. De piek van het noorderlicht lag aan het begin van de avond, maar er was zelfs kans om het tot laat in de nacht te zien. Komt zoiets als gisteravond dan zelden voor? Ja en nee.

‘Het kan volgende week weer gebeuren, maar het kan ook zomaar tien jaar duren voordat je weer de kans krijgt. Als je dit soort kansen krijgt, grijp ze vooral’, sluit de meteorloog af. Hieronder vind je enkele van de spectaculaire foto’s van gisteravond.

Noorderlicht? Foto's genomen in Boxmeer vanavond rond 18u15, richting het noorden #poollicht #Aurora #Auroraborealis #Boxmeer #noorderlicht #noorderlichtjagers pic.twitter.com/aTwdqa9IEO

— Pierre Gielen (@GielenPierre) November 5, 2023

Met dank aan @Anatidaephbia zijn we meteen op zoek gegaan naar het #noorderlicht, en wat hebben we genoten! 😍 #yerseke pic.twitter.com/yQ2s4U8dy7

— Evelien Buné ☮️🌺🏳️‍🌈🌱 (@evelienepien83) November 5, 2023

Ongekend fraai #noorderlicht vanavond!, en dat gewoon in eigen land, boven de befaamde molens van #Kinderdijk. Wat een briljante show mochten wij meemaken, als eerste fotograaf ter plaatse, tijdens de meest hevige uitbarsting. Tja, veel beter gaat het niet worden in eigen land😅 pic.twitter.com/h2VK7QdjGL

— RickB (@Anatidaephbia) November 5, 2023

Hoe ontstaat het noorderlicht?

Dat het mooi is, dat weten we, maar hoe ontstaat het noorderlicht? We proberen het eventjes in jip-en-janneketaal uit te leggen. Noorderlicht ook wel poollicht of Aurora Borealis genoemd, is een spectaculair natuurfenomeen dat wordt veroorzaakt door de zon.

Het bijzondere licht ontstaat als elektrisch geladen deeltjes van de zon via de noord- of zuidpool van de aarde binnendringen in de dampkring. Die elektrisch geladen deeltjes (protonen en elektronen) worden bij grote zonneactiviteit in de ruimte geslingerd. Dit staat bekend als een zonnestorm of een plasmawolk CME (Coronal Mass Ejection).

Als z’n plasmawolk (CME) de aarde treft, dan worden de deeltjes door het magnetisch veld van de aarde gedwongen om via een schroefvormige spiraalbaan binnen te komen langs de noordkant of zuidkant. Daar reageren ze met de zuurstof en stikstof van de atmosfeer en dat veroorzaakt de rode en groene kleuren.

Als je het ziet, dan begrijp je heel goed waarom de vikingen in walhalla geloven.

Is het vanavond weer te zien?

Dan blijft er nog één vraag over. Is het noorderlicht vanavond weer in Nederland te zien? De kans is veel kleiner dan gisteren, maar er is een kans. Vanavond zijn er opklaringen wat ervoor kan zorgen dat het noorderlicht beter zichtbaar is. Maar dan moet de zonneactiviteit ook hoog genoeg zijn en dat is naar alle waarschijnlijkheid niet het geval.

Ga jij een gokje wagen?